Opinie
Hoe eeuwenoude mannelijkheid jongens van romans weghoudt
Fleur Speet las twee artikelen van Paul Sebes, waarin hij stelt dat de literaire roman en literaire non-fictie als intellectuele en verbeeldende krachtbron verdwijnen uit het centrum van onze cultuur: ‘mannen lezen minder, het uitgeefvak feminiseert, Nederlanders leven massaal op sociale media en lezen steeds vaker alleen in het Engels, verhalen moeten bij voorkeur “echt gebeurd” zijn.’ (NRC, 18 augustus 2025). Allemaal waar: die trends zijn vaker gesignaleerd. Het probleem is dat Sebes oorzaken en gevolgen op een hoop veegt en voorbijgaat aan een eeuwenoud patroon: hardnekkige vooroordelen over ‘Literaire Literatuur’ die dat wat we vrouwelijk noemen marginaliseerden en die nu jongens en mannen in de weg zitten.
De vrouw als gevaarlijk gemaakte Ander
Deze lezing sprak nieuw Fixditlid Joke van Leeuwen uit op 3 oktober 2024, bij een Slaa-avond over Baba Jaga en de angst voor de onzichtbare vrouw. Dit mede naar aanleiding van de recent overleden Dubravka Ugrešic en haar boek Baba Jaga legde een ei (2010), recent heruitgegeven met een voorwoord van Niña Weijers.
En de winnaar is… Fixdit!
Schrijverscollectief Fixdit is de winnaar van de Carla Atzema Soroptimistprijs 2024! Een grote eer, ook door de indrukwekkende medegenomineerden. Met het geld heeft Fixdit al een hele hoop plannen, we zijn nog lang niet klaar! Lees hier het juryrapport.
De strijd tegen een veelkoppig monster
Lenny Vos schreef voor Vlaams-Nederlands platform voor literatuurkritiek De Reactor een uitgebreide en weldoordachte recensie van het Fixdit-manifest Optimistische woede. Daarbij heeft ze aandacht voor aan Fixdit verwante feministische collectieven en projecten, zowel binnen het domein van de letteren als van andere schone kunsten. Hier plaatsen we enkele alinea’s.
Dertien geboden voor diverse programmering
Fixdit beitelt in steen: dertien geboden voor diversere programmering. Praktische tips voor redacties van literaire festivals e.d.: lekker tellen en een pleidooi voor unusual suspects!
Het gevaarlijke spel dat schrijven heet
Een gevaarlijke verhouding of Daal-en-Bergse brieven is een van de gevaarlijkste boeken die Hella S. Haasse geschreven heeft. Niet alleen door de titel, maar ook door de literaire stunts die ze erin uithaalt. Haasse onderneemt een zoektocht naar machtige vrouwen en verknoopt daarbij feiten met fictie en emoties, schrijft Fleur Speet.
De Beauvoir ervoer: het vergt moed om vrij te zijn
Fixdit-lid Jannah Loontjens was te gast bij NRC’s boekenpodcast Tussen de regels om te praten over De tweede sekse van Simone de Beauvoir. De Beauvoir overleed in 1986. Maar over de rol van de vrouw in het publieke domein en de voorwaarden voor een vrij en authentiek bestaan discussiëren we nog altijd. Hoe kan Simone de Beauvoir ons vandaag de dag nog bij deze vraagstukken helpen? En waarin is haar visie juist gedateerd? Een gesprek tussen Michel Krielaars, Jannah Loontjens en Rosan Hollak.
Turn the tables: de staat van de vrouw in de letteren
Tijdens het internationale festival Brandhaarden: Female Voices in ITA sprak Fleur Speet over de staat van de vrouw in de letteren. ‘De grote leugen van de literatuur is de afwezigheid van de vrouwelijke beleving, of het dédain waarmee die beleving wordt bekeken.’ Speet noemt de namen van vrouwen uit de geschiedenis die belangrijke boeken schreven, maar vooralsnog niet vinden zijn in de geschiedenisboeken.
Ontvangstrede
Sofie Verraest van collectief Hyster-x nam het eerste exemplaar van het Fixdit-manifest in ontvangst. Daarbij sprak ze deze rede uit – over de verbondenheid tussen onze collectieven en de noodzaak van verzet.
Fixdit en de feiten
Fleur Speet zet de feiten op een rijtje. Vrouwen worden structureel klein gehouden binnen de letteren: prijzen worden minder vaak aan vrouwelijke auteurs toegekend en uit onderzoek van Corina Koolen blijkt dat teksten over en van vrouwen bevooroordeeld gelezen worden. Fixdit is woedend, al gaat het hier om Optimistische woede : verandering is mogelijk. Doe mee, neem ruimte in en #leeseenvrouw.
Kijken hoe je dochter opgroeit, hoe groots is dat
Als haar dochter haar achttiende verjaardag viert, maakt Jannah Loontjens een plakboek. De foto’s zetten haar aan het denken over geluk en gevaren; over hoe wat intiem is, eigenlijk heel groot is en universeel.
Een gevaarlijke verhouding
Hoewel Haasse zich niet eenduidig achter het feminisme schaarde, toont ze in haar literaire werk wel verzet tegen mannelijkheid als overheersende vorm. In Een gevaarlijke verhouding of Daal-en-Bergse brieven, ziet Fleur Speet, gaat ze de dialoog aan over de rol van ‘dappere, zelfbewuste, zelfstandige, intelligente, doortastende en toch door en door vrouwelijke vrouwen’.
Een driedubbele afwijzing
Fluïde genderidentiteit in een fluïde literaire vorm. Het is ronduit verbijsterend dat Andreas Burniers revolutionaire roman Een tevreden lach niet tot de canon van de Nederlandse literatuur wordt gerekend.
Genderkloof in subsidietoekenning voor schrijvers -Interview
Wie een werkbeurs aanvraagt bij Literatuur Vlaanderen om een boek te schrijven kan maar beter geen vrouw zijn. Mannen hebben niet alleen meer kans op een subsidie, ze krijgen ook meer geld. ‘We moeten beseffen dat we literatuur meten met een mannelijke lat.’ Een interview met schrijver en Fixdit-lid Gaea Schoeters, literatuurwetenschapper Corina Koolen en Yannick Geens van Literatuur Vlaanderen.
Ru Paré lezing van Christine Otten
Christine Otten gaf de tweede Ru Paré lezing, over kunst en verzet. Ze hekelt het neoliberale denken, waarin individuele merites worden bejubeld en geen rekenschap wordt gegeven van verschillen in mogelijkheden. Haar eigen weg naar het schrijverschap was allesbehalve vanzelfsprekend. In deze lezing beschrijft zij wat fictie volgens haar vermag – en hoe het schrijven ervan haar eigen leven heeft verrijkt.
‘We willen een wereld van gelijkwaardigheid’ – Interview Boekenpost
Boekenpost interviewde Annelies Verbeke en Jannah Loontjens over het ontstaan van Fixdit en de plannen voor de toekomst. ‘Er zijn al vaker initiatieven in het verleden geweest om dit te veranderen. Het is iets dat je steeds opnieuw op de kaart moet zetten. Als je het niet doet, dan deemstert het weg. Maar er lijkt nu iets veranderd.’
Tragiek voor de goede luisteraar
Ida Simons’ roman Een dwaze maagd is geestig en heeft een lichte toets. Dat de voorafschaduwing van de Holocaust eroverheen hangt, maakt het ook een uitermate tragisch verhaal. Hoe is het mogelijk dat dit meesterwerk in de literaire canon ontbreekt?
De kunst van het samenzijn
In de fictie van vrouwelijke auteurs van vijftig, honderd jaar geleden lees je hoe onze (over)grootmoeders leefden. Dat geldt ook voor de romans en verhalen van de Indische schrijfster Lin Scholte. Samenzijn, er voor anderen zijn, dat is waar haar personages zich vooral mee bezighouden. Sanneke van Hassel las haar novellen, evenals Een revolverschot van Virginie Loveling en Laten we vader eruitgooien van Mary Dorna.
Bondgenoten, geen concurrenten
Christine Otten is blij dat ze deel uitmaakt van schrijverscollectief Fixdit: ‘Voor mij zit de grootste winst erin dat we elkaar als bondgenoten zien en niet langer als concurrenten. Waarmee we impliciet óók afrekenen met het neoliberale argument (vaak gehoord als je ongelijkheid ter discussie stelt) dat de ‘besten’ winnen, en de ‘verliezers’ het aan zichzelf te wijten hebben.’
Interview Shantie Singh & Gaea Schoeters
In dit interview met Ingrid Glorie van Voertaal vertellen Shantie Singh en Gaea Schoeters over hun ervaringen in het literaire veld en de drijfveren van Fixdit.