Opinie
Het gevaarlijke spel dat schrijven heet
Een gevaarlijke verhouding of Daal-en-Bergse brieven is een van de gevaarlijkste boeken die Hella S. Haasse geschreven heeft. Niet alleen door de titel, maar ook door de literaire stunts die ze erin uithaalt. Haasse onderneemt een zoektocht naar machtige vrouwen en verknoopt daarbij feiten met fictie en emoties, schrijft Fleur Speet.
De Beauvoir ervoer: het vergt moed om vrij te zijn
Fixdit-lid Jannah Loontjens was te gast bij NRC’s boekenpodcast Tussen de regels om te praten over De tweede sekse van Simone de Beauvoir. De Beauvoir overleed in 1986. Maar over de rol van de vrouw in het publieke domein en de voorwaarden voor een vrij en authentiek bestaan discussiëren we nog altijd. Hoe kan Simone de Beauvoir ons vandaag de dag nog bij deze vraagstukken helpen? En waarin is haar visie juist gedateerd? Een gesprek tussen Michel Krielaars, Jannah Loontjens en Rosan Hollak.
Turn the tables: de staat van de vrouw in de letteren
Tijdens het internationale festival Brandhaarden: Female Voices in ITA sprak Fleur Speet over de staat van de vrouw in de letteren. ‘De grote leugen van de literatuur is de afwezigheid van de vrouwelijke beleving, of het dédain waarmee die beleving wordt bekeken.’ Speet noemt de namen van vrouwen uit de geschiedenis die belangrijke boeken schreven, maar vooralsnog niet vinden zijn in de geschiedenisboeken.
Ontvangstrede
Sofie Verraest van collectief Hyster-x nam het eerste exemplaar van het Fixdit-manifest in ontvangst. Daarbij sprak ze deze rede uit – over de verbondenheid tussen onze collectieven en de noodzaak van verzet.
Kijken hoe je dochter opgroeit, hoe groots is dat
Als haar dochter haar achttiende verjaardag viert, maakt Jannah Loontjens een plakboek. De foto’s zetten haar aan het denken over geluk en gevaren; over hoe wat intiem is, eigenlijk heel groot is en universeel.
Een gevaarlijke verhouding
Hoewel Haasse zich niet eenduidig achter het feminisme schaarde, toont ze in haar literaire werk wel verzet tegen mannelijkheid als overheersende vorm. In Een gevaarlijke verhouding of Daal-en-Bergse brieven, ziet Fleur Speet, gaat ze de dialoog aan over de rol van ‘dappere, zelfbewuste, zelfstandige, intelligente, doortastende en toch door en door vrouwelijke vrouwen’.
Een driedubbele afwijzing
Fluïde genderidentiteit in een fluïde literaire vorm. Het is ronduit verbijsterend dat Andreas Burniers revolutionaire roman Een tevreden lach niet tot de canon van de Nederlandse literatuur wordt gerekend.
Genderkloof in subsidietoekenning voor schrijvers -Interview
Wie een werkbeurs aanvraagt bij Literatuur Vlaanderen om een boek te schrijven kan maar beter geen vrouw zijn. Mannen hebben niet alleen meer kans op een subsidie, ze krijgen ook meer geld. ‘We moeten beseffen dat we literatuur meten met een mannelijke lat.’ Een interview met schrijver en Fixdit-lid Gaea Schoeters, literatuurwetenschapper Corina Koolen en Yannick Geens van Literatuur Vlaanderen.
Ru Paré lezing van Christine Otten
Christine Otten gaf de tweede Ru Paré lezing, over kunst en verzet. Ze hekelt het neoliberale denken, waarin individuele merites worden bejubeld en geen rekenschap wordt gegeven van verschillen in mogelijkheden. Haar eigen weg naar het schrijverschap was allesbehalve vanzelfsprekend. In deze lezing beschrijft zij wat fictie volgens haar vermag – en hoe het schrijven ervan haar eigen leven heeft verrijkt.
‘We willen een wereld van gelijkwaardigheid’ – Interview Boekenpost
Boekenpost interviewde Annelies Verbeke en Jannah Loontjens over het ontstaan van Fixdit en de plannen voor de toekomst. ‘Er zijn al vaker initiatieven in het verleden geweest om dit te veranderen. Het is iets dat je steeds opnieuw op de kaart moet zetten. Als je het niet doet, dan deemstert het weg. Maar er lijkt nu iets veranderd.’
Tragiek voor de goede luisteraar
Ida Simons’ roman Een dwaze maagd is geestig en heeft een lichte toets. Dat de voorafschaduwing van de Holocaust eroverheen hangt, maakt het ook een uitermate tragisch verhaal. Hoe is het mogelijk dat dit meesterwerk in de literaire canon ontbreekt?
De kunst van het samenzijn
In de fictie van vrouwelijke auteurs van vijftig, honderd jaar geleden lees je hoe onze (over)grootmoeders leefden. Dat geldt ook voor de romans en verhalen van de Indische schrijfster Lin Scholte. Samenzijn, er voor anderen zijn, dat is waar haar personages zich vooral mee bezighouden. Sanneke van Hassel las haar novellen, evenals Een revolverschot van Virginie Loveling en Laten we vader eruitgooien van Mary Dorna.
Bondgenoten, geen concurrenten
Christine Otten is blij dat ze deel uitmaakt van schrijverscollectief Fixdit: ‘Voor mij zit de grootste winst erin dat we elkaar als bondgenoten zien en niet langer als concurrenten. Waarmee we impliciet óók afrekenen met het neoliberale argument (vaak gehoord als je ongelijkheid ter discussie stelt) dat de ‘besten’ winnen, en de ‘verliezers’ het aan zichzelf te wijten hebben.’
Interview Shantie Singh & Gaea Schoeters
In dit interview met Ingrid Glorie van Voertaal vertellen Shantie Singh en Gaea Schoeters over hun ervaringen in het literaire veld en de drijfveren van Fixdit.
Blamans lesbische aristocratie
Homoseksuele liefde als een uitweg uit de burgerlijke, voorspelbare heteroseksuele liefde. De roman Eenzaam avontuur van Anna Blaman was met zijn impliciete pleidooi voor een ‘aristocratie van marginaliteit’ zijn tijd ver vooruit.
Jonge lezers hebben nieuwe helden nodig
De helden in recente Nederlandstalige jeugdboeken handelen in groep, wijken af van de norm en zijn niet langer allemaal wit. Dat is winst, vinden hoogleraar Yra van Dijk en docent Marie-José Klaver. Want hoe goed de klassieke jeugdboeken ook zijn, voor jonge lezers sluiten ze vaak onvoldoende aan bij de lopende debatten in de samenleving.
Interview Jannah Loontjens over Carry van Bruggen
Van Bruggens stijl en thematiek, de strijd tussen eenheids- en distinctiedrift en ratio versus gevoel, zijn ook anno 2021 nog relevant, vindt Loontjens. „En niet alleen voor vrouwen. Bij boeken die geschreven zijn door mannen zeggen we toch ook niet dat ze alleen voor mannen relevant zijn?” Dit interview verscheen eerder in het Noord-Hollands Dagblad.
Taalstaat: Jannah Loontjens over Carry van Bruggen
Jannah Loontjens van collectief Fixdit schoof aan bij Frits Spits om te spreken over het heruitgegeven Een coquette vrouw van Carry van Bruggen. Ze ontkracht de lezing van het boek als louter autobiografisch en leest fragmenten. De rythmische taal en scherpheid van Van Bruggen wordt gelauwerd
Een lichaam, een geest
Het lichaam-geestonderscheid beïnvloedt ons denken nog altijd. Juist op momenten dat vrouwen hun lichaam ontstijgen, worden zij er telkens weer toe gereduceerd. Jannah Loontjens reflecteert op dit thema aan de hand van romans en filosofisch werk van Carry van Bruggen.
De ‘zotheid’ van een intelligente vrouw
Virginie Lovelings heruitgegeven roman Een revolverschot uit 1911 gaat over de sparteling van een intelligente vrouw in haar strijd om te kunnen bestaan. Ze eindigt als ‘zottin’. Wie is niet gewend aan de opvoering van ‘aan waanzin’ ten prooi gevallen vrouwen in film, beeldende kunst en literatuur, vol ‘hysterie’ en grilligheid? Loveling stelt hier iets tegenover, een blik in de binnenwereld van Marie, die weliswaar voor de anderen als ‘zottin’ eindigt, maar die voor de lezer een beeld van een vrouw oproept met al haar complexiteiten.