Opinie
Podcast Canonconversaties over de positie van vrouwen in de Nederlandse canon
In deze aflevering van Canonconversaties spreken literatuurwetenschapper Maaike Meijer en auteur Annelies Verbeke met host Anke Verschueren over het gebrek aan vrouwen in de canon. De veronderstellingen die hieraan ten grondslag liggen zijn hardnekkig. Hoe kunnen we dit tegengaan? En welke onterecht ‘vergeten vrouwen’ kunnen nog opgevist worden uit de literatuurgeschiedenis? Deze podcast wordt gemaakt door Vlaams-Nederlands cultuurhuis DeBuren en Kantl, de Koninklijke Academie voor Nederlandse taal en letteren.
Open brief
De Istanbul Conventie, het belangrijke en breed gedragen verdrag van de Raad van Europa om vrouwen en lhbti’ers tegen huiselijk en seksueel geweld te beschermen, is door de Turkse president Erdogan op 20 maart 2021 zonder parlementaire inspraak verlaten. Aanleiding voor een brandbrief aan het Nederlandse demissionaire kabinet.
De Prijs der Nederlandse Letteren toegekend aan Astrid Roemer
De Prijs der Nederlandse Letteren 2021 is toegekend aan Astrid Roemer (1947). Bijna vijftig jaar na haar debuut krijgt de in Paramaribo geboren schrijver de hoogste erkenning in het Nederlands taalgebied, die nooit eerder naar een auteur uit Suriname ging. Als geen ander wist Astrid Roemer taal te vinden voor de postkoloniale conditie. Vooral omdat de geschiedenis niet op een conventionele manier wordt verteld. Koloniale en postkoloniale stereotypen worden geïroniseerd en zo ontmaskerd.
Eus’ boekenclub: in gesprek over de leeslijst
De leeslijsten op middelbare scholen worden gedomineerd door boeken van mannen. In Eus’ Boekenclub op NPO2 ging Christine Otten in gesprek met literatuurwetenschapper Jeroen Dera over hoe de leeslijsten diverser kunnen worden.
De literaire canon heeft meer sokkels nodig
Vrouwelijke auteurs zijn vaak vernieuwers, maar in de literatuurgeschiedenissen zie je daar nauwelijks iets van terug. Want op een heel subtiele manier denken we allemaal dat vernieuwing hoort bij mannelijke auteurs en dus zijn literatuurgeschiedenissen vooral verhalen van witte westerse mannen. Inmiddels is het wel duidelijk dat deze invalshoek achterhaald is.
Tijd voor meer vrouwen in de literaire canon!
Wie weet dat de eerste Nederlandse briefroman geschreven werd door twee vrouwen (Betje Wolff en Aagje Deken)? En dat de eerste Nederlandse historische roman op naam staat van een vrouw (Margaretha de Neufville)? Of dat in onze literatuur de eerste romans over homoseksualiteit door vrouwen werden geschreven (Anna Blaman)? En wie weet dat de Nederlandse postmoderne roman al ver voor de troepen uit door een vrouw werd gepubliceerd (Hella Haasse)?
De minister van Cultuur heeft een blinde vlek voor vrouwelijke auteurs. Hoe is het mogelijk?
Hoe is het mogelijk? Een minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap die in HP/De Tijd enkel witte mannen tot haar favorieten van de Nederlandse literatuur rekent, omdat ze „kiest voor de mooiste boeken en niet voor de persoon die het geschreven heeft”.
Zo’n smaak is Ingrid van Engelshovens goed recht, zou je denken. Als ze timmerman was, of oncoloog, of de vuilnis ophaalde ja. Maar niet als een minister met een voorbeeldfunctie, die diversiteit en inclusiviteit als speerpunt van haar beleid voert.
Lees het perspectief van de vrouw
Dat moederschap als literair thema net zo belangwekkend is als dood, verdriet en liefde, lijkt voor de hand te liggen, toch is er nog veel onwennigheid rond dit thema. Of je nou loodgieter, schrijver of de president van Oezbekistan bent, we zijn allemaal door de nadrukkelijke aan- of afwezigheid van onze moeders gevormd. Het is alleen nog niet vanzelfsprekend om je in het perspectief van de moeder in te leven.