Open brief

Eerder verschenen in De Volkskrant op 29 maart 2021

Beste Mark Rutte, beste Sigrid Kaag en beste Stef Blok,

We adresseren u als demissionair premier, demissionair minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking en demissionair minister van Buitenlandse Zaken.

De Istanbul Conventie, het belangrijke en breed gedragen verdrag van de Raad van Europa om vrouwen en LGBTI+-ers tegen huiselijk en seksueel geweld te beschermen, is door de Turkse President Erdogan op 20 maart jl. zonder parlementaire inspraak verlaten.

Sinds 2011 geldt de Istanbul Conventie als de internationale norm en ‘gouden standaard’ voor wetgeving en beleid, niet alleen voor Europa maar wereldwijd. Zesenveertig landen hebben het ondertekend, waaronder Nederland. De Istanbul Conventie verschaft een kader voor de bestrijding van geweld tegen vrouwen, meisjes en LGBTI+-ers, aan de hand waarvan de deelnemende staten juridische, bestuurlijke en beleidsmatige maatregelen kunnen treffen. Het verdrag biedt fundamentele garantie op het gebied van mensenrechten aan vrouwen en LGBTI+-ers omdat het verschillende vormen van huiselijk geweld (fysiek, seksueel, psychologisch of economisch geweld) als misdaad behandelt.

Veel vrouwen vrezen dat terugtrekking een vrijbrief zal zijn voor daders om straffeloos door te gaan. De beslissing komt op een moment waarin Turkije een schrikbarend record aan femicides kent. Alleen al op 23 maart zijn binnen 20 uur 6 vrouwen vermoord. Vorig jaar zijn in totaal 300 en in 2019 bijna 500 vrouwen om het leven gebracht. De Turkse vrouwenbeweging accepteert deze ondemocratische beslissing niet en heeft landelijke protesten aangekondigd.

De Turkse terugtrekking komt uitgerekend nu, het moment waarop de VN benadrukt: gedurende deze pandemie is er wereldwijd een toename van huiselijk geweld. In Engeland en Frankrijk is nu veel maatschappelijke onrust over geweld tegen vrouwen. Ook ons land heeft zich verplicht de conventie toe te passen en zal zich hier voor moeten blijven inspannen. Nederland dient een gendersensitief beleid te hanteren bij de bestrijding van huiselijk geweld en moet meer aandacht hebben voor het geweld tegen vrouwen en LGBTI+-ers die nog geen verblijfsvergunning in hun bezit hebben. Ook in dit land worden zeker tienduizenden vrouwen slachtoffer van huiselijk geweld, stelde hoogleraar gendergerelateerd geweld aan de UvA, Renée Römkens, november vorig jaar vast.

De ondertekenaars van deze brief vragen van de overheid dat Nederland het voorbeeld van Duitsland, Frankrijk en de VS volgt en terugtrekking van Turkije uit de Istanbul Conventie veroordeelt en pal staat voor mensenrechten, voor een leven vrij van alle vormen van geweld tegen vrouwen, meisjes en LGBTI+-ers. Daarom verzoeken wij u er alles aan te doen om te voorkomen dat Turkije in de bestrijding van geweld verzaakt en President Erdoğan te herinneren aan zijn verplichtingen om geweld tegen vrouwen te bestrijden. We vragen u hem, samen met ons, op te roepen zijn besluit te heroverwegen, juist ook omdat we Turkije als partner nodig hebben om vrouwenrechten in de regio en de rest van Europa te garanderen.

De Turkse schrijver Elif Shafak zond een bericht de wereld in op 20 maart:#IstanbulConvention protects women,children & minorities from violence. In a country where 3 women are killed every day, it was our only hope. By withdrawing from it now the Turkish government defies rule of law, human rights, gender equality and wages war against women. #femicide

Wij onderschrijven deze belangrijke woorden van Shafak en rekenen op uw steun. En dat dit tot concrete stappen leidt.

Hoogachtend,

Manon Uphoff – schrijver en lid Fixdit
Sanneke van Hassel – schrijver en lid Fixdit
Shantie Singh – schrijver en lid Fixdit

Meltem Halaceli – schrijver en programmamaker Writers Unlimited
Ellen Walraven – directeur Writers Unlimited

Ondertekenaars:
Vonne van der Meer – schrijver en voorzitter PEN Nederland
Laila Ait Baali – Directeur WO=MEN Dutch Gender Platform
Martine Schilte – ZONTA Nederland
Sanka Smeets en Marjoleine van Doorn – ZONTA Rotterdam
Kauthar Darmoni – Directeur ATRIA kennisinstituut voor Emancipatie en Vrouwengeschiedenis
Marije Cornelissen – VN Women Nederland
Sheila Sitalsing – schrijver en columnist
Nazmiye Oral – acteur, theatermaker en schrijver
Bas Heijne – schrijver en columnist
Eva Meijer – schrijver en filosoof
Erdal Balcı – schrijver en columnist
Arnon Grunberg – schrijver
Annelies Verbeke – schrijver en lid Fixdit
Ciğdem Yüksel – fotograaf
Nelleke Noordervliet – schrijver
Saskia Noort – schrijver
Jannah Loontjens – schrijver en lid Fixdit
Emma Curvers – schrijver
Laura van Dolron – theatermaker, schrijver en stand-up filosoof
Ronald Giphart – schrijver
Fleur Speet – criticus en lid Fixdit
Florence Tonk – schrijver
Yra van Dijk – PhD. Hoogleraar Moderne Nederlandse Letterkunde Leiden en lid Fixdit
Tinkebell – kunstenaar
Christine Otten – schrijver en lid Fixdit
Raoul de Jong – schrijver
Anne Vegter – dichter, lid Akademie van Kunsten en Stadsdichter Rotterdam
Abdelkader Benali – schrijver
Elfie Tromp – schrijver
Sinan Can – journalist en documentairemaker
Saskia Goldschmidt – schrijver
Joke Hermsen – filosoof en schrijver
Vamba Sherif – schrijver
Philip Huff – schrijver
Basje Boer – schrijver
Tessa Leuwsha – schrijver
Murat Isik – schrijver
Tjitske Jansen – dichter
Maria Vlaar – Auteursbond
Canan Marasligil – schrijver, literair vertaler en programmamaker
Cemil Yilmaz – ondernemer en columnist
Willemijn Lamp – artistiek directeur Read My World
Marije Koens – zakelijk directeur Read My World
Réka Szentirmay – schrijver en curator
Barbara Galvács – fotograaf en mentor
Tayfun Balcik – historicus en columnist
Fatma Bulaz – programmamaker